Nguyễn Thị Mai Hoa
Chiến tranh Việt
–Trung (1979) là một cuộc chiến tranh hạn chế về không gian và thời gian giữa
hai nước XHCN mà ẩn đằng sau nó là hai trục XHCN (Bắc Kinh – Phnompenh; Hà Nội –
Moscow). Sở dĩ liên quan đến cuộc chiến có “hai trục XHCN” là bởi hai nước trực
tiếp tham chiến đều phải dàn lực ra hai hướng (dù mức độ có khác nhau), tính đến
mối đe dọa từ hai phía đều là những lực lượng trong cùng phe XHCN: Trung Quốc tấn
công Việt Nam nhưng luôn nghe ngóng phản ứng của Liên Xô; Việt Nam chống trả
Trung Quốc song vẫn phải tiếp tục đối phó với Khơme đỏ ở phía Tây Nam. Nói cách
khác, liên quan đến cuộc chiến tranh Trung –Việt (1979) xuất hiện “một tam giác cấp vùng bao gồm Campuchia, Việt Nam và Trung
Quốc và một tam giác liên lục địa bao gồm Việt Nam, Trung Quốc và Liên bang Xô
viết”[1]. Rút từ hai
loại hình tam giác đó và xung quanh chúng tồn tại, xuất hiện, dao động hàng loạt
các yếu tố ngoại lai khác nhau với sự ảnh hưởng, tác động trên nhiều tầm mức và
tầng nấc đa dạng, có ý nghĩa trực tiếp và gián tiếp.
